Powstanie styczniowe Motywy. Walka. Dziedzictwo

Książka powstała w związku obchodami 150. rocznicy wybuchu największego polskiego zrywu niepodległościowego doby rozbiorów. Podzielona na trzy kręgi tematyczne, ujmujące genezę, przebieg i dziedzictwo powstania styczniowego. Zawiera teksty odnoszące się do różnych zagadnień (kwestie militarne, społeczne, polityczne). Mają one charakter analityczny (omówienie wybranych bitew: pod Radziwiłłowem, prezentacja uczestników powstania: gen. A. Jeziorański, rodzina Rozwadowskich), jak i syntezy zjawiska (zaangażowanie kobiet w powstanie, losy zakonników ze wspólnot franciszkańskich, stanowisko Kościoła wielkopolskiego). Ważną rolę w rozważaniach zajmują kwestie odnoszące się do dziedzictwa powstania: losów jego uczestników, polityki państwa polskiego po 1918 r. względem kombatantów styczniowych, czy prezentacji treści powstańczych w najnowszych programach nauczania historii. Autorzy nie uciekają od ocen odważnych, zarówno w tonie, który może być uznany za apologetyczny, jak i krytycznie traktujących zryw 1863 r. W tomie ujęto opracowania popularne z tekstami o dużej wartości naukowo-badawczej. Nie brakuje też treści polemicznych. Jest to niewątpliwie nowe ujęcie tematyki powstańczej, wolne od odniesień do aktualnej sytuacji Polski, co jest częstą praktyką w polskiej historiografii. Jednocześnie książka stanowi ważny głos w dyskursie o znaczeniu powstań zbrojnych w historii Polski.